وقتی ماشینها زبان ما را میفهمند
پردازش زبان طبیعی (Natural Language Processing – NLP) شاخهای از هوش مصنوعی (AI) است که بر تعامل بین کامپیوترها و زبان انسان تمرکز دارد. هدف اصلی NLP این است که ماشینها به توانایی درک، تفسیر، تولید و دستکاری زبان انسانی را برسند. به زبان ساده، NLP به کامپیوترها یاد میدهد که “معنا” را از متن یا گفتار انسان استخراج کنند، درست همانطور که ما انسانها این کار را انجام میدهیم. این کار فراتر از صرفاً شناسایی کلمات است؛ NLP تلاش میکند تا ظرافتها، ابهامها و پیچیدگیهای زبان را نیز بفهمد.
شاید متوجه نباشیم، اما NLP همین حالا هم بخش بزرگی از زندگی روزمره ما را تشکیل میدهد:
دستیارهای صوتی:
دستیارهای صوتی از سیری و الکسا گرفته تا دستیار گوگل که همه آنها از NLP برای درک دستورات و پاسخ به سوالات ما استفاده میکنند.
ترجمه ماشینی:
ابزارهایی مانند گوگل ترنسلیت از NLP برای ترجمه متن و گفتار بین زبانهای مختلف بهره میبرند.
فیلتر اسپم ایمیل:
NLP به سرویسهای ایمیل کمک میکند تا پیامهای ناخواسته را شناسایی و فیلتر کنند.
تحلیل احساسات:
شرکتها از NLP برای بررسی نظرات مشتریان در شبکههای اجتماعی استفاده میکنند تا بفهمند مردم چه احساسی نسبت به محصولات یا خدمات آنها دارند.
چتباتها و پشتیبانی مشتری:
بسیاری از چتباتها از NLP برای درک سوالات کاربران و ارائه پاسخهای مناسب استفاده میکنند.خلاصهسازی متن و استخراج اطلاعات: NLP میتواند حجم زیادی از متن را پردازش کرده و نکات کلیدی یا اطلاعات خاص را از آن استخراج کند.
پردازش زبان طبیعی NLP ترکیبی از علم زبانشناسی، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین است. مراحلی مانند:
توکنایز کردن (Tokenization): متن را میشکند و به واحدهای کوچکتر تقسیم میکند. (کلمات، جملات).
برچسبگذاری کلمات (Part-of-Speech Tagging): شناسایی نقش دستوری هر کلمه (فعل، اسم، صفت و…).
تحلیل نحوی (Parsing): درک ساختار گرامری جمله برای تشخیص روابط بین کلمات.
شناسایی موجودیتهای نامدار (Named Entity Recognition): شناسایی اسامی خاص مانند نام افراد، مکانها یا سازمانها.
یادگیری عمیق (Deep Learning): استفاده از از حجم عظیمی از دادهها برای یادگیری الگوهای زبانی
قابلیتهای NLP با پیشرفتهای اخیر در یادگیری عمیق و مدلهای زبانی بزرگ (Large Language Models – LLMs) ، به طرز چشمگیری افزایش یافت. این مدلها میتوانند متون بسیار پیچیدهای را درک کنند، متنهای خلاقانه تولید کنند، و حتی در مکالمات شبیه به انسان شرکت کنند. NLP یکی از فعالترین و پویاترین حوزهها در زمینهی هوش مصنوعی است. با توجه به اینکه زبان ابزار اساسی ارتباطات انسانی است، قابلیت ماشینها در درک و پردازش آن، افقهای جدیدی را به سوی نوآوری باز میکند. این قابلیتها از دستیارهای شخصی هوشمند گرفته تا سیستمهای پزشکی که قادر به تحلیل گزارشهای پزشکی هستند را شامل میشود.
بازبینی و ویرایش: سحر خانبیلوردی